- تاریخ : ۱۲ام دی ۱۳۹۶
- موضوع : آسیان
حقایق خواندی در مورد شهر زنجان
زنجان در شمال غرب ایران واقع شده هست که یکی از بزرگ ترین شهرهای این ناحیه هست. زنجان بیستمین شهر پرجمعیت کشور هست که آثار تاریخی بسیار زیادی دارد.
زنجان یا زنگان مرکز استان و شهرستان زنجان در شمال غرب ایران هست که به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر شمال غرب ایران شناخته‌شده هست. این شهر ۴۳۰.۸۷۱ نفر جمعیت دارد که به‌عنوان بیستمین شهر پرجمعیت ایران شناخته می‌شود. زنجان عربی شده واژه زنگان هست، این شهر در دره زنجان چای، از شاخه‌های قزل‌اوزن قرارگرفته و سر راه شوسه و راه‌آهن تهران به تبریز هست. ازجمله صنایع‌دستی این شهر می‌توان به ورشو سازی، نقره سازی، ملیله‌کاری، چارق‌دوزی، چاقوسازی و فرش‌بافی اشاره کرد.
بدون شک زنجان یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران هست که یکی از محبوب‌ترین بناها، گنبد سلطانیه، در آن واقع‌شده هست، در این مطلب به بررسی حقایق جالب در رابطه با این شهر می‌پردازیم:
خیابان خرمشهر زنجان
۱-در عصر ساسانی نام آندیا و سپس نام زندیگان بر روی زنجان گذاشته شد، نام زندیگان از اهل کتاب زند گرفته‌شده هست.
۲-شالوده شهر زنجان توسط اردشیر بابکان بنا شد و در آن زمان نام شهین به زنجان اطلاق شد. در لغتنامه دهخدا هم به این موضوع اشاره‌شده هست که سرواژه شهین نام شهر زنگان هست که معرب شده آن زنجان خوانده می‌شود.
۳-حمدالله مستوفی در نزهه القلوب زبان زنجان و مراغه را پهلوی خوانده هست، البته مدارکی هم دال بر ترک‌زبان بودن مردم منطقه در هزاره‌های قبل وجود دارد.
۴-قلعه بهستان یا کهن دژ، قلعه‌ای در استان زنجان در شهرستان ماه‌نشان هست که پیشینه آن به مادها برمی‌گردد، البته در بعضی از منابع قدمت برج را به دوره هخامنشیان نسبت می‌دهند، نمای بیرونی قلعه به شکل دیوارهای از دودکش‌های به‌هم‌پیوسته و تعدادی دودکش جدا هست که حفره‌های پایین قلعه، ظاهری مرموز به بنا داده هست. مردم محلی نام دیوارهای این قلعه را دودکش‌های جن نامیده‌اند و بعضی نیز این قلعه را تخت دیو می‌نامند زیرا معتقدند دیوها بر روی سنگ‌های بالای این ستون‌ها استراحت می‌کنند.
قلعه بهستان
۵-زنجان در دوره‌های مختلفی درگیر جنگ و کشمکش بوده هست، زنجان در سال ۴۲۸ هجری در حمله مغول به ایران تخریب شد و تخریب به حدی زیاد بود که شهر مدتی متروکه شد.
موزه باستان‌شناسی زنجان (عمارت ذوالفقاری)
۶-در عصر ایلخانی سلطانیه به‌عنوان پایتخت انتخاب شد و حکومت افرادی مانند غازان خان و سلطان محمد خدابنده یا الجایتو روح دوباره‌ای به شهر دمید.
۷-پس از برچیده شدن حکومت ایلخانی به علت قرار نداشتن زنجان در مسیر راه‌های تجارتی و عدم وجود جاذبه‌های شهری، شهر متروک و تخریب شد.
مسجد جامع زنجان
۸-بخت بد با زنجان همراه بود و پس از توسعه در قرن هفتم و شناخته شدن سلطانیه به‌عنوان پایتخت، شهر با ویرانی عظیم دیگری مواجه شد و در نیمه دوم قرن هشتم هجری قمری در حمله امیر تیمور گورکانی، پس از قتل‌عام مردم کل شهر، زنجان برای چندمین بار با خاک یکسان شد. این تخریب به‌قدری عظیم بود که کلاویخو در سفرنامه خود اشاره‌کرده که شهر به محلی غیرقابل‌سکونت تبدیل‌شده بود.
۹-زنجان تا اواخر قرن نهم مخروبه ماند و در دوران صفوی شهر مجدداً ساخته شد. با توجه به قدمت سه‌هزارساله این شهر، بدون شک محلی مناسب برای جذب گردشگر بوده هست.
سد گاوازنگ زنجان
۱۰-زنجان کنونی از صفویه به بعد ساخته‌شده هست و بیشتر بناهای آن از این تاریخ به بعد بناشده‌اند.
۱۱-آثار تاریخی زنجان به‌قدری زیاد هست که بحث در رابطه با همه آن‌ها در حوصله این مطلب نیست ولی ازجمله محبوب‌ترین و شناخته‌شده‌ترین بناهای تاریخی این شهر می‌توان به گنبد سلطانیه، کهن دژ، مسجد جامع زنجان، کاروانسرای سنگی، مسجد میرزائی، خانه مقدم، عمارت ذوالفقاری و… اشاره کرد.
۱۲-گنبد سلطانیه، مقبره سلطان محمد خدابنده، الجایتو هست که در زمان ایلخانان بناشده هست و از مهم‌ترین بناهای شیوه آذری هست، این گنبد در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده هست.
سلطانیه در ۱۸۴۰
۱۳-نقل هست هدف اصلی الجایتو از ساخت این بنا، تبدیل کردن آن به بنایی زیارتی برای انتقال پیکر پاک حضرت علی (ع) و جمعی دیگر از اهل‌بیت به گنبد سلطانیه بوده که پس از ناموفق شدن آن وصیت کرده تا از بخش تربت‌خانه آن برای دفن خودش استفاده شود.
۱۴-گفته می‌شود در ساخت گنبد فلورانس از گنبد سلطانیه الگوبرداری شده هست و این بنا بعد از گنبدهای سانتا ماریه دلفیوره و ایاصوفیه، سومین گنبد بزرگ دنیا هست.
۱۵-مسجد و مدرسه جامع زنجان یکی از بناهای تاریخی زنجان هست که در قرن ۱۳ هجری قمری ساخته‌شده هست و توسط یکی از پسران فتحعلی شاه قاجار به نام عبدالله میرزا دارا ساخته‌شده هست، این مسجد در شمار بزرگ‌ترین مساجد دنیا هست و طرح آن بر اساس مساجد چهار ایوانی ساخته‌شده هست.
۱۶-نخستین کتابخانه زنجان به دستور سلطان محمد خدابنده در سلطانیه تأسیس شد که نسخه‌های ارزشمندی به زبان عربی در آن وجود داشت.
۱۷-چشمه آبگرمی بانام چشمه وننق در ۳۰ کیلومتری شهر زنجان نرسیده به ارمغانخانه در روستای وننق وجود دارد.
این تصویر توسط شخص ناصرالدین شاه قاجار در مسیر سفر به فرنگستان گرفته شده هست. نسخه اصلی این تصویر در موزه کاخ گلستان محفوظ هست
۱۸-مشهورترین سوغات زنجان چاقو و چارق هست. چارق نوعی کفش زنانه ایران باستان هست. از دیگر صنایع‌دستی زنجان می‌توان فرش زنجان، ملیله‌کاری، مسگری، گلیم‌بافی، فرش‌بافی، تذهیب، رنگرزی، منبت‌کاری، نگارگری، قلم‌زنی، معرق چوب و …اشاره کرد.
۱۹-غار کتله خور، غاری خشکی آبی هست که در استان زنجان در شهرستان خدابنده قرار دارد و یکی از جاذبه‌های طبیعی زنجان هست. این غار برای اولین بار در سال ۱۳۳۱ توسط گروه کوه‌نوردی «نیروراستی» کشف شد.
۲۰-یکی از نکات جالب در رابطه با غار کتله خور این هست که انتهای این غار به غار علیصدر متصل می‌شود و این غار یکی از نمونه‌های کمیاب در جهان هست که دارای طبقات مختلف هست و در حال حاضر ۷ طبقه این غار شناسایی‌شده هست.
۲۱-از مشخصه‌های بارز غار ستون‌های عظیم استالاکتیت و استالاگمیت آهکی هست که درواقع شالوده اصلی این غار هستند و غار توسط این ستون‌ها سرپا نگه‌داشته شده هست.
۲۲-این غار ۱۲۰ میلیون سال عمر دارد.
همچنین بخوانید :